TrzynaÅ›cie lat temu prof. Marian Mroczko, historyk zwiÄ…zany z Uniwersytetem GdaÅ„skim i AkademiÄ… PomorskÄ… w SÅ‚upsku, absolwent Liceum OgólnoksztaÅ‚cÄ…cego w Krzyżu, w mÅ‚odoÅ›ci mieszkaniec powiatu trzcianeckiego, opublikowaÅ‚ pamiÄ™tnik StanisÅ‚awa Kozickiego, wybitnego dziaÅ‚acza Narodowej Demokracji, Sekretarza Generalnego Delegacji Polskiej podczas konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. Na jednej ze stron pojawia siÄ™ ciekawy fragment opisujÄ…cy przybycie wysÅ‚anników z pogranicza, zabiegajÄ…cych o przesuniÄ™cie projektowanej granicy na korzyść Polski.
„Z różnych ziem dawnego [zaboru] pruskiego przybywaÅ‚y delegacje ludnoÅ›ci polskiej, by najprzód Delegacji [Polskiej], a potem czÅ‚onkom Komisji wytyczajÄ…cej granicÄ™ polsko-niemieckÄ… przedstawić życzenie tej ludnoÅ›ci. ByÅ‚a wiÄ™c delegacja od ludnoÅ›ci mazurskiej w Prusach Książęcych, od Kaszubów zamieszkujÄ…cych nadmorskie powiaty w Prusach [Królewskich], od powiatu wieleÅ„skiego (Kazimierz Brownsford, ks. Józef Pielatowski i Leon [M]alida), od części pow. babimojskiego, miÄ™dzyrzeckiego i wschowskiego(ks. Stefan Å»ukowski i Teodor Spiralski), wreszcie od ludnoÅ›ci pow. sycowskiego i namysÅ‚owskiego (Fr[anciszek] Przykuta, BronisÅ‚awa Przykutowa i K[azimierz] Badura. Z delegatami tymi obchodziÅ‚em czÅ‚onków Komisji zajmujÄ…cej siÄ™ ustaleniem granicy polsko-niemieckiej i sÅ‚użyÅ‚em za tÅ‚umacza; skÅ‚adaliÅ›my krótkie notatki zawierajÄ…ce żądania ludnoÅ›ci i koÅ„cowe ich oÅ›wiadczenie. Zabiegi te odniosÅ‚y pewien skutek, udaÅ‚o siÄ™ mianowicie po 7 maja (data wrÄ™czenie projektu traktatu [pokojowego] delegacji niemieckiej) uzyskać zmiany na korzyść naszÄ… przez przyÅ‚Ä…czenie do Polski rewindykowanej części powiatu sycowskiego i namysÅ‚owskiego oraz części pow. wieleÅ„skiego na lewym brzegu Noteci i części pow. czÅ‚uchowskiego”.
ŹródÅ‚o: StanisÅ‚aw Kozicki, PamiÄ™tnik 1876 - 1939, opracowanie, przedmowa i przypisy Marian Mroczko, SÅ‚upsk 2009, s. 396.
